قوز قرنیه چیست؟

قوز قرنیه چیست؟ همه چیز درباره یک بیماری چشمی کمتر شناخته‌شده….

قوز قرنیه یا کراتوکونوس (Keratoconus) یکی از بیماری‌های نسبتا شایع چشمی است که بسیاری از افراد درباره آن اطلاعات دقیقی ندارند، اما اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند دید فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله به زبان ساده به معرفی این بیماری، علائم، علت‌ها، نحوه‌ی انتقال ژنتیکی، سن شروع، روش‌های توقف و درمان آن می‌پردازیم.

قوز قرنیه چیست؟

قرنیه قسمت شفاف و گنبدی‌شکل جلوی چشم است که نقش مهمی در تمرکز نور و دید واضح دارد. در بیماری قوز قرنیه، این قسمت به تدریج نازک می‌شود و به سمت بیرون، حالت مخروطی پیدا می‌کند. این تغییر شکل باعث یجاد آستیگمات، تاری دید، دوبینی و حساسیت شدید به نور می‌شود.

شیوع بیماری

قوز قرنیه بیماری نادری نیست. آمار دقیق بسته به منطقه جغرافیایی متفاوت است، اما در برخی مطالعات تخمین زده شده که از هر ۱۰۰۰ نفر، حدود ۱ الی ۳ نفر ممکن است دچار این بیماری شود. معمولا از نوجوانی یا اوایل جوانی آغاز می‌شود و تا حدود سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی شدت می‌گیرد، سپس روند بیماری اغلب کند یا متوقف می‌شود.

علت‌ها و نحوه توارث

علت دقیق قوز قرنیه هنوز کاملاً مشخص نیست، اما چند عامل در آن دخیل هستند:

ژنتیک: این بیماری می‌تواند ارثی باشد. اگر یکی از اعضای خانواده دچار قوز قرنیه باشد، احتمال ابتلای دیگر اعضا (مخصوصاً خواهر و برادرها) بیشتر می‌شود.

مالیدن مداوم چشم‌ها: افرادی که عادت دارند چشم‌های خود را به‌شدت و مکرر مالش دهند (مثلاً به دلیل حساسیت یا آلرژی)، بیشتر در معرض ابتلا هستند.

بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌ها مانند سندروم داون یا اختلالات بافت همبند نیز می‌توانند با قوز قرنیه مرتبط باشند.

سن شروع و توقف بیماری

این بیماری معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی شروع می‌شود و طی چند سال پیشرفت می‌کند. در بیشتر موارد، بعد از حدود سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی، روند تغییر شکل قرنیه کند یا متوقف می‌شود. به همین دلیل، معاینات منظم در سال‌های اولیه بسیار مهم است.

علائم شایع

تاری دید یا دید موج‌دار

دوبینی یا دید چندتصویری در یک چشم

افزایش تدریجی نمره عینک یا لنز

حساسیت به نور و خیره شدن

دید ضعیف در شب

روش‌های درمانی

 

۱. عینک و لنزهای طبی

 

در مراحل اولیه، دید با عینک یا لنزهای نرم قابل اصلاح است.

۲. لنزهای سخت یا خاص (RGP و لنزهای اسکلرال)
در مراحل پیشرفته‌تر، استفاده از لنزهای تماسی فوق که شکل قرنیه را منظم تر می‌کنند کمک زیادی به بهبود دید می‌کند.

۳. کراس‌لینکینگ (Cross-Linking)
یک روش درمانی نسبتا نوین است که با استفاده از اشعه UV و قطره ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، استحکام بافت قرنیه را افزایش می‌دهد و جلوی پیشرفت بیماری را می‌گیرد. این روش معمولاً در سنین پایین و زمانی که بیماری در حال پیشرفت است، توصیه می‌شود.

 

۵.کاشت لنز دائمی:

در برخی از بیماران مبتلا به قوز قرنیه، مخصوصاً کسانی که با عینک یا لنزهای تماسی سخت به دید مطلوب نمی‌رسند، یکی از گزینه‌های درمانی کاشت لنزهای داخل‌چشمی دائمی یا (ICL) است.

 

۶. پیوند قرنیه
در موارد شدید که دیگر روش‌ها مؤثر نیستند، پیوند قرنیه ممکن است تنها گزینه درمانی باشد.

جمع بندی

قوز قرنیه بیماری‌ای نیست که زندگی را به خطر بیندازد، اما اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند کیفیت زندگی و بینایی را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص زودهنگام، پیگیری منظم، و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند روند بیماری را کند یا متوقف کند.

اگر در خانواده‌تان سابقه قوز قرنیه وجود دارد یا علائم مشابهی دارید، حتماً با یک چشم‌پزشک مشورت کنید.