عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. روش‌های متعددی برای اصلاح این مشکلات وجود دارد که یکی از پیشرفته‌ترین و دقیق‌ترین آن‌ها فمتو لیزیک است. این روش تلفیقی از دو فناوری لیزر پیشرفته (فمتوسکند و اگزایمر) بوده که در سال‌های اخیر محبوبیت بسیار زیادی یافته است.
فمتو لیزیک چیست و چگونه انجام می‌شود؟
فمتو لیزیک نوعی جراحی لیزری چشم است که برای اصلاح عیوب انکساری طراحی شده است. این روش در دو مرحله انجام می‌شود:
مرحله اول – ایجاد فلپ با لیزر فمتوسکند:
در این مرحله، با استفاده از لیزر فمتوثانیه (Femtosecond Laser) یک برش بسیار نازک و دقیق در لایه سطحی قرنیه (فلپ) ایجاد می‌شود. بر خلاف روش سنتی لیزیک که فلپ با تیغ میکروکراتوم ایجاد می‌شد، در فمتو لیزیک از لیزر استفاده می‌شود که دقت، ایمنی و یکنواختی بیشتری دارد.
مرحله دوم – اصلاح قرنیه با لیزر اگزایمر:
پس از باز شدن و بلند کردن فلپ، با استفاده از لیزر اگزایمر (Excimer Laser)، شکل قرنیه بر اساس نقشه انکساری چشم بیمار اصلاح می‌شود. سپس فلپ به جای اولیه برگردانده می‌شود و بدون نیاز به بخیه به طور طبیعی در جای خود تثبیت می‌گردد.
مزایای جراحی فمتو لیزیک
- دقت بالا: فناوری فمتوثانیه دقت برش بسیار بیشتری نسبت به تیغه مکانیکی دارد.
- ایمنی بیشتر: کاهش خطر عوارض مرتبط با فلپ مانند ناصافی یا پارگی.
- درد و ناراحتی کمتر: زمان عمل کوتاه و تقریباً بدون درد است.
- بازگشت سریع بینایی: بیشتر بیماران طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبود قابل توجهی در دید خود احساس می‌کنند.
- قابلیت انجام بر روی قرنیه‌های نازک‌تر: در مقایسه با روش‌های قدیمی.
- پیش‌بینی‌پذیری بالا: نتایج عمل بسیار دقیق و قابل اعتماد هستند.
معایب و محدودیت‌های فمتو لیزیک
- هزینه بالاتر: نسبت به روش‌های دیگر مانند PRK یا لیزیک سنتی.
- احتمال بروز خشکی چشم: به‌ویژه در ماه‌های اول پس از جراحی.
- نیاز به همکاری دقیق بیمار در طول عمل: حرکت چشم یا پلک زدن ممکن است بر دقت نتیجه تأثیر بگذارد.
کاندیداهای مناسب برای فمتو لیزیک
- بیمارانی که شرایط زیر را داشته باشند گزینه مناسبی برای فمتو لیزیک هستند:
- سن بالای ۱۸ سال با شماره چشم پایدار برای حداقل یک سال
- نداشتن بیماری‌های پیش‌رونده قرنیه مانند کراتوکونوس (قوز قرنیه)
- ضخامت کافی قرنیه برای ایجاد فلپ ایمن و اصلاح کامل انکسار
- در محدوده مشخصی از عیوب انکساری:
- نزدیک‌بینی تا حدود منفی ۱۰ دیوپتر
- دوربینی تا حدود مثبت۶ دیوپتر
- آستیگماتیسم تا حدود ۶ دیوپتر
- نداشتن بارداری یا شیردهی در زمان عمل
- سلامت عمومی خوب و نداشتن بیماری‌های کنترل‌نشده مانند دیابت یا بیماری‌های خودایمنی
- عدم وجود سابقه خشکی شدید چشم
مراقبت‌های بعد از عمل فمتو لیزیک
الف. بلافاصله بعد از عمل (ساعات اول):
تاری دید، احساس جسم خارجی، اشک‌ریزش و سوزش خفیف طبیعی است.
استراحت کامل در محیط تاریک توصیه می‌شود.
از رانندگی یا استفاده از تلفن همراه و صفحه‌نمایش خودداری شود.
ب. مراقبت‌های روزهای اول تا هفته اول:
استفاده منظم از قطره‌های تجویزی (آنتی‌بیوتیک، ضد التهاب، اشک مصنوعی)
عدم لمس یا مالش چشم‌ها
استفاده از محافظ چشم در خواب (چند شب اول)
اجتناب از آرایش چشم، شنا، سونا و استخر
استفاده از عینک آفتابی در برابر نور و گرد و غبار
ج. پیگیری‌های بعدی:
مراجعه به پزشک یک روز پس از عمل، سپس در هفته اول، ماه اول و سه ماه بعد
بررسی سلامت فلپ و کیفیت دید در مراجعات
در صورت بروز درد شدید، کاهش دید یا قرمزی شدید، فوراً با پزشک تماس گرفته شود.
نتایج بلندمدت و پیش‌بینی‌پذیری
اکثر بیماران پس از فمتو لیزیک به دیدی ۲۰/۲۰ یا بسیار نزدیک به آن می‌رسند. نتایج اغلب مواقع دائمی هستند.
نتیجه‌گیری
فمتو لیزیک با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته لیزر، گزینه‌ای عالی برای افرادی است که به دنبال حذف عینک یا لنز تماسی هستند. با ارزیابی دقیق توسط چشم‌پزشک، انتخاب صحیح کاندیدا و رعایت کامل توصیه‌های پس از عمل، می‌توان انتظار بهبودی فوق‌العاده در کیفیت دید داشت.